"Γράμμα σ΄ έναν μελλοντικό εκπαιδευτικό". Άρθρο του Μάνου Δούκα, μέλους της Πανελλαδικής Γραμματείας Εκπαιδευτικών του ΠΑΜΕ στον ΟΔΗΓΗΤΗ.
«Γανιάσατε δασκάλοι, να ξεμάθω
Να μαι εγώ, να στοχάζομαι, να θέλω,
Ψέμματα όλο να ακούω, να λέω, να πράττω,
Για ψέμματα να ζω και να πεθαίνω ».
Κώστας Βάρναλης
Αγαπητέ σύντροφε, συναγωνιστή. Φοιτητή ή απόφοιτε των σχολών που «παράγουν» εκπαιδευτικούς.
Εκεί που θάρθεις, δε θα βρείς «το σχολείο των ονείρων σου».
Θα βρείς ένα σχολείο όπου κυριαρχεί ο μύθος σε βάρος της επιστήμης. Ο σχετικισμός σε βάρος της νομοτέλειας. H «διαθεματικότητα» πάνω απ το επιστημονικό «αντικείμενο».
Θα δεις συναδέλφους σου να μεταφέρουν τις δυσκολίες του σχολείου σε βάρος των αδύνατων μαθητών. Θα δεις τον ταξικό διαχωρισμό μέσα στην τάξη, απο νωρίς, που καταλήγει στον καιάδα των ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ και της εγκατάλειψης του σχολείου. Θα δεις την υποκρισία πάνω απ την αληθινή σχέση ισότιμη σχέση μαθητή και καθηγητή. Θα δεις συναδέλφους σου να αντιμετωπίζουν το μαθητή σαν εχθρό: «Άχτουνγκ, μη ρωτάς, απουσία, αποβολή».
Θα κοντραριστείς με τον γλυκανάλατο εθελοντισμό των πάντα κερδοσκοπικών «Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων» και των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων που δημιουργούν μια κάστα καλοπληρωμένων συνενόχων καριέρας. Θα δεις την ταξική κατηγοριοποίηση, την διαφοροποίηση του σχολικού προγράμματος, που θα την παρουσιάζουν σαν «πρόοδο» και οι παπαγάλοι του συστήματος, αλλά και οι «αριστεροί του ψάλτες», στο όνομα της «παιδαγωγικής ελευθερίας». Ελευθερίας που θα εξαντλείται στην του πιο λουσάτου εμπορικού «εκπαιδευτικού πακέτου».
Θα δεις τον αυταρχισμό του διευθυντή και του προϊσταμένου. Θα ακούσεις επανειλημένα για ένα «καθηκοντολόγιο» και θα αντιμετωπίζεις την «απειλή της αξιολόγησης», διότι «δεν συνεμορφώθεις προς τας υποδείξεις». Θα αισθανθείς την προσπάθεια να σε υποτάξουν στην ιδεολογία τους ή να σε αδρανοποιήσουν, να σε ενσωματώσουν στο κλίμα του κλάδου και στην αστική νομιμότητα.
Θα δεις τους αρνητικούς συσχετισμούς, τον κυβερνητικό συνδικαλισμό και τον οπορτουνισμό, να έχουν διαμορφώσει τη νοοτροπία του κλάδου: Συντεχνιακή λογική. Μακριά από κάθε ταξική αντίληψη. Ηττοπάθεια. Μοιρολατρεία κι ενσωμάτωση.
Εσύ σύντροφέ μου, μη ξεχάσεις ποτέ ποιός είσαι.
ΕΙΣΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ:
«Πρέπει να είμαστε Μαρξιστές, τόσο φυσικά, όσο είμαστε υπέρ του Αϊνστάιν στη Φυσική και του Δαρβίνου στη Βιολογία», έλεγε ο Τσε. Πρέπει να το υπερασπιστείς αυτό, σε αντίθεση με τα σχολικά βιβλία και με την ρουτίνα που θα βρείς στο σχολείο. Να διδάξεις ότι όλα αλλάζουν, στη φύση, στη ζωή και στην κοινωνία. Να πείσεις ότι υπάρχει αντικειμενική αλήθεια και να την πεις. Να διδάξεις τη νομοτέλεια των φυσικών και κοινωνικών φαινομένων. Να δείξεις ότι η ιστορία δεν είναι αποτέλεσμα των πράξεων των ισχυρών, αλλά αποτέλεσμα της κίνησης των μαζών και των νόμων της κοινωνίας. Να πολεμήσεις με μανία το δηλητήριο της αστικής προπαγάνδας μέσα στα βιβλία και στα προγράμματα. Σε αντίθεση με τον προϊστάμενο, με την προαγωγή, με το πριμ, με την εταιρεία και τα κριτήρια αξιολόγησης. Στο δημόσιο σχολείο δεν μπορείς ναχεις δυο αφεντικά: ή τη μόρφωση όλων των μαθητών σου θα υπηρετείς ή την κυριαρχία και την κερδοσκοπία των αφεντικών.
ΕΙΣΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ:
Το μαθητή σου μην τον αντιμετωπίσεις στατικά. Να τον ερμηνεύσεις. Και την απόδοσή του και την όποια παραβατική συμπεριφορά. Δεν είναι «παιδιά». Είναι Άνθρωποι κανονικοί, που από σένα θα μάθουν να είναι και να στέκονται ισότιμοι απέναντι στον καθένα. Να μη σκύβουν. Είναι δική σου ευθύνη η φροντίδα για τον αδύνατο και οι γνώσεις και η διαπαιδαγώγηση που θα αποκτήσουν οι αυριανοί εργάτες. Χρειάζεται να τους πεις ακόμα και τα αυτονόητα. Ο «προηγούμενος» δεν ήταν σαν εσένα. Κι αν δεν τα πεις εσύ, δε θα τους τα πει κανένας.Μάθε τους να μη παραδίνονται. Να μη βάλουν το μυαλό τουςσε χειμερία νάρκη. Να μη σταματάνε ποτέ να ρωτάνε. Κι αν κάποτε δε ξέρεις τι να τους απαντήσεις, πές τους το ειλικρινά και διάβασε για να το μάθεις.
ΕΙΣΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ:
Θα χρειαστεί να απεργήσεις και μόνος σου απ όλο το σχολείο. Θα σε κοιτάξουν «περίεργα» όταν μπαίνεις με το Ριζοσπάστη στο σχολείο. Εσύ δεν ήρθες για να «εκφράσεις» την «κοινή λογική», αλλά για να την αλλάξεις. Θα συγκρουστείς με κατεστημένα όταν θα πάρεις μέρος στην απεργιακή φρουρά έξω απ το σχολείο σου. Κι όταν πάς στη διαδήλωση μαζί με τους μαθητές σου.
ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΑΠΟ ΣΕΝΑ Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ.
Κι αν δε σου είναι ξεκάθαρο, να πας «να τη ρωτήσεις» στο ταξικό συνδικάτο ή στο ΠΑΜΕ. Το «τι σχολείο θέλουμε», δεν το «αποφασίζουμε» με κριτήριο «τα δικαιώματα των εκπαιδευτικών», αλλά με κριτήριο «Τι σχολείο έχει ανάγκη η εργατική τάξη και τα παιδιά της». Δηλαδή η ιστορία.
- Η εργατική τάξη λοιπόν περιμένει από σένα να υπερασπιστείς το λεξιλόγιό της, απέναντι στα «χαπάκια μυαλού» που «πουλάει» η ... «Αγορά»: Να λες «Γνώση» κι όχι «πληροφορίες». «Μόρφωση» κι όχι «κατάρτιση» ή «δεξιότητες». «Εργασία» κι όχι «απασχόληση». «Δικαιώματα» κι όχι «ευκαιρίες». «Σταθερά» και «σίγουρα» κι όχι ευέλικτα.
- Περιμένει να υπερασπιστείς το δικαίωμα του φτωχού και του αδύνατου να μάθει κι αυτός την προπαίδεια, τις πράξεις, τη γλώσσα. Αλλά και την ποίηση, τη μουσική. Και τη φυσική, τη βιολογία, τη ιστορία όπως πραγματικά είναι κι όπως θα του ανοίξουν τα μάτια για να δει μπροστά του το φωτεινό σου μέλλον. Απ αυτόν εξαρτάται το μέλλον σου. Κι από σένα εξαρτάται να το ονειρευτεί κι αυτός.
- Η ανθρώπινη γνώση ολοένα και μεγαλώνει και γιαυτό ζητάμε δωδεκάχρονο ενιαίο υποχρεωτικό σχολείο. Πρέπει να υπερασπιστείς το δικαίωμα του κάθε παιδιού να έχει την ίδια βασική γενική μόρφωση, είτε θα γίνει τελικά αστροφυσικός, είτε θα γίνει οικοδόμος. Εσύ άλλωστε ονειρεύεσαι μια κοινωνία όπου «οι οικοδόμοι θα χτίζουν με λογαρίθμους». Αυτό αρχίζει από τώρα. Απο σένα.
- Να υπερασπιστείς το δικό σου όνειρο για μια άλλη κοινωνία, κάνοντας «συνενόχους» σ αυτήν την «επίθεση στο μέλλον» τους μαθητές σου. Κάνοντας «τα παιδιά σου» (όπως θα λές αύριο τους μαθητές σου) μορφωμένους, αγωνιστές, περήφανους που ανήκουν στην πρωτοπόρα τάξη, συγκροτημένους, αποφασιστικούς κι αποφασισμένους. Σαν εσένα δηλαδή. Εσένα που ... «Είναι δική σου ευθύνη να αλλάξει ο κόσμος. Κι αν πάλι δεν αλλάξει, εσύ θα φταίς »(Καζαντζάκης).
Μάνος Δούκας, Μαθηματικός
Μέλος της Πανελλαδική Γραμματείας Εκπαιδευτικών του ΠΑΜΕ.