Το υπουργείο Παιδείας έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι οι συγχωνεύσεις γίνονται για να εφαρμοστεί το «νέο» σχολείο. Αναφέρουμε δύο χαρακτηριστικές δηλώσεις της υπουργού Παιδείας, Α. Διαμαντοπούλου, που απαντά γιατί η κυβέρνηση προχωρά στις συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολείων:

• «Από φέτος προχωρά η εφαρμογή του Νέου Σχολείου (σ.σ. σχολείο της "αγοράς"). Επομένως είναι πολύ σημαντικό να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα σχολεία που θα μπορούν να εφαρμόσουν τα νέα προγράμματα. Γιατί φέτος είναι η πρώτη χρονιά που έχουμε την εφαρμογή του "Καλλικράτη", σε συνδυασμό με τα νέα δεδομένα της διοικητικής μεταρρύθμισης» (ομιλία στους δημάρχους στις 28 Φλεβάρη).
• «Στόχος μας είναι να υπάρχουν σχολεία - Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια - με επαρκή αριθμό τμημάτων, ώστε να εφαρμόζονται τα νέα Προγράμματα Σπουδών» (συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ στις 15 Μάρτη).

Η αντιπαράθεση στο ζήτημα των συγχωνεύσεων, λοιπόν, δεν μπορεί να μένει στην κριτική περί περικοπής κονδυλίων, που αναδεικνύουν μια σειρά δυνάμεις (πλειοψηφία της ΟΛΜΕ, ΣΥΝ, ένα κομμάτι της ΝΔ κ.ά.). Η κυβέρνηση έχει έναν ολόκληρο σχεδιασμό για το «νέο» σχολείο, που ξεπερνά τη μείωση κονδυλίων για τα σχολεία. Δε σχεδιάζουν, δηλαδή, για να εξοικονομήσουν χρήματα (παρόλο που και αυτό θα συμβεί με τις συγχωνεύσεις και δεν είναι αμελητέο), αλλά για να αλλάξουν τελείως το σχολείο, γκρεμίζοντας ό,τι έχει απομείνει απ' τη δημόσια δωρεάν Παιδεία.

Χαρακτηριστικό είναι, άλλωστε, πως παράλληλα προωθούν νόμο - πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που μετατρέπει τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις και τους φοιτητές σε πελάτες, βάζουν νέους ταξικούς φραγμούς, με την εισαγωγή σε Σχολή και μετά σε Τμήμα, στο δεύτερο έτος και συνέπεια ένα νέο κύκλο φροντιστηρίων. Στόχος και στο πανεπιστήμιο δεν είναι μόνο μια άλλη διαχείριση για να συνδεθούν τα ιδρύματα με την «αγορά». Στόχος είναι και το περιεχόμενο σπουδών, με τα προγράμματα «μενού», χωρίς επιστημονική συνοχή, δηλαδή, τελικά, τα πτυχία χωρίς αντίκρισμα, που θα πρέπει να «ανανεώνονται» με καταρτίσεις.

Δεν είναι τυχαία η αναφορά που κάνουμε στις αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Το υπουργείο Παιδείας έχει υποστηρίξει, χωρίς κανένα πρόβλημα, πως θέλει να αλλάξει όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Σκοπός και στο σχολείο είναι όχι μόνο να μπουν οι χορηγοί και να διαμορφώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά να αλλάξει ακόμα περισσότερο το περιεχόμενο της εκπαίδευσης, τα προγράμματα σπουδών, η υπάρχουσα δομή.

Την περασμένη Κυριακή η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα κλείσει 1.933 σχολεία για να τα συνενώσει σε 877 και συνεχώς κάνει λόγο για το «νέο σχολικό χάρτη». Κοινός αντίπαλος των μαθητών των σχολείων που καταργούνται, όλων των μαθητών σε κάθε γωνιά της χώρας, όλων των γονιών και των εκπαιδευτικών είναι το «νέο» σχολείο. Ενδεχομένως η κυβέρνηση να κάνει ελιγμούς σε ορισμένες συνενώσεις, υποστηρίζοντας πως θα κάνει «διορθώσεις», για επιμέρους ζητήματα. Εκεί, όμως, που δεν είναι καθόλου διατεθειμένη να υποχωρήσει, είναι στο συνολικό σχεδιασμό της για το σχολείο της «αγοράς».

Το σχολείο της «αγοράς» δεν είναι μόνο το σχολείο των χορηγών, αλλά και το σχολείο της αμορφωσιάς. Τα «πολυδύναμα» 400άρια σχολεία, που προκύπτουν απ' τις συγχωνεύσεις, αλλά και κάθε σχολείο, θα μετατραπούν σε «εργαστήρια» διαφοροποίησης. Θα υπάρχει το «ανταγωνιστικό» σχολείο, με τις επιτυχίες στις εξετάσεις, τους εκπαιδευτικούς που προωθούν σύνδεση με την «αγορά» (οι οποίοι θα εισπράττουν μπόνους, γιατί θα συνδεθεί ο μισθός με την... παραγωγικότητα) και τους χορηγούς που θα επενδύουν σ' αυτό. Απ' την άλλη μεριά θα βρίσκεται το υποβαθμισμένο σχολείο, ενδεχομένως σε δήμους με μικρότερα ταμεία και μειωμένη σύνδεση με την «αγορά», όπου το περιεχόμενο σπουδών θα είναι άλλο. Προφανώς, δε μιλάμε για δύο τόσο φανερές «ταχύτητες» σχολείων, αφού θα υπάρχουν διαβαθμίσεις, πολλαπλές «ταχύτητες».

Τα διαφορετικά επίπεδα, σύμφωνα με όλα τα παραπάνω κριτήρια, με διάφορους τρόπους, προοπτικά μπορεί να επεκταθούν και στις τάξεις. Με το πρόσχημα της «ελεύθερης επιλογής» (η οποία θα «καθοδηγείται» απ' τις κατευθύνσεις της κυβέρνησης σε κάθε σχολείο ή περιοχή, αλλά και απ' τους χορηγούς, τα μαθήματα επαγγελματικού προσανατολισμού σε κάθε περιοχή) «καλλιεργείται» και το μοντέλο της «καλής» και «κακής» τάξης.

Ανεξάρτητα, πάντως, απ' το ρυθμό εφαρμογής των μέτρων για το «νέο» σχολείο της «αγοράς» η κατεύθυνση δεν αλλάζει. Οι συγχωνεύσεις είναι βασικό εργαλείο για την κυβέρνηση, ώστε να κατασκευάσει το «χάρτη», όπου θα σχεδιάσει το σχολείο με τα νέα διαφοροποιημένα προγράμματα σπουδών.