«Χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που συνδέεται με την παραγωγή και με πολύ διαφορετικό τρόπο απ' ό,τι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα» υποστήριξε, χτες, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, στην πρώτη συνεδρίαση του λεγόμενου «Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση» στο υπουργείο Παιδείας. Η θέση αυτή του πρωθυπουργού ανταποκρίνεται πλήρως στις επιδιώξεις της κυβέρνησης μέσω της πολιτικής της Διά Βίου Μάθησης. Το νέο «όραμα» για την Παιδεία, η νέα σύνδεσή της με την παραγωγή, θα ταυτιστεί με τη διάλυση σε ό,τι έχει απομείνει απ' τη δημόσια εκπαίδευση και την αντικατάστασή του με έναν ολόκληρο μηχανισμό καταρτίσεων μιας χρήσης.

Τι είπε, χτες, η κυβέρνηση και συμφώνησαν οι συμμετέχοντες στο «Συμβούλιο Διά Βίου Μάθησης» (ΣΕΒ, ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΚΕΔΚΕ, Ενωση Περιφερειών κ.ά.); Η μόρφωση υποβαθμίζεται σε ένα μάτσο χρηστικές δεξιότητες, γρήγορα αναλώσιμες, για νέους εργαζόμενους πιο ευέλικτους, πιο φθηνούς, που σύμφωνα με τη φιλοδοξία του σχεδίου θα υποτάσσονται πιο εύκολα στην πιο άγρια εκμετάλλευση. Και το κόστος αυτού θα βαραίνει τους ίδιους τους ...διά βίου καταρτιζόμενους.

Υπενθυμίζουμε ότι η κυβέρνηση, με το νόμο για τη Διά Βίου Μάθηση (ν.3879), νομιμοποίησε κάθε έμπορο της γνώσης και θεσμοθέτησε το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων. Αυτό είναι το «εργαλείο» που θα χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση για εξυπηρετήσει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τα συμφέροντα των εργοδοτών στο «νέο» εκπαιδευτικό σύστημα. Με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων η γνώση «σπάει» σε τρεις μορφές: Την τυπική, τη μη τυπική και την άτυπη. Τυπική είναι το δομημένο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα (Σχολεία, Πανεπιστήμιο), αλλά και οποιοδήποτε πτυχίο έχει τη σφραγίδα του κράτους και έχει οργανωμένο πρόγραμμα (κολέγια, ΙΕΚ κ.ά.). Μη τυπική είναι οτιδήποτε δεν υπάγεται στα παραπάνω, αλλά έχει οργανωμένη μορφή (μαθήματα ξένων γλωσσών, σεμινάρια κ.ά.). Ατυπη είναι οτιδήποτε κάνουμε στον ελεύθερο χρόνο μας και μπορεί να αποδειχθεί με ένα χαρτί. Ολα τα παραπάνω (πτυχία, πιστοποιητικά, βεβαιώσεις) θα αποτελούν ένα σύνολο το οποίο οι εργοδότες θα «συνεκτιμούν» αξιοποιώντας το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων.

Αυτό είναι το «μελλοντικό» «εκπαιδευτικό» σύστημα που ετοιμάζουν: Δεκάδες «δομές» διαφόρων φορέων θα μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι με το Σχολείο και το Πανεπιστήμιο, που εντάσσονται και αυτά στη Διά Βίου Μάθηση. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός κάλεσε τον καθένα να φτιάξει δομές Διά Βίου Μάθησης: «Εγώ, λοιπόν, προτείνω να σκεφτεί ο κάθε φορέας πώς θα οργανώσει μαθήματα και δομές διά βίου εκπαίδευσης, για τους ενδιαφερόμενους εντός ή και εκτός του φορέα του». Το σχέδιο αυτό παρουσιάζεται ως πολύ μεγάλη ευκαιρία για τους εργαζόμενους, οι οποίοι - υποτίθεται θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν κάθε προσόν που έχουν και «πιστοποιείται». Ο εφιάλτης που ετοιμάζουν - και ήδη σε μεγάλο βαθμό τον ζουν οι εργαζόμενοι στην αγορά εργασίας - παρουσιάζεται ως μεγάλο βήμα «προόδου».

Ο πρωθυπουργός είπε ότι η κυβέρνηση θέλει εκπαιδευτικό σύστημα «που δεν βγάζει ανθρώπους - "καλούπια", αλλά ανθρώπους δημιουργικούς, πολυμήχανους, με δυνατότητες συνεχούς εξέλιξης, που ξεφεύγουν από τα όρια της συγκεκριμένης τους εξειδίκευσης». Η υπουργός Παιδείας υποστήριξε: «Ολη η χώρα ένα απέραντο σχολείο για όλους, κάθε πολίτης με γνώσεις και κάθε επαγγελματίας με υψηλά προσόντα». Την ουσία, πάντως, τη διατύπωσε, σε μια αποστροφή του λόγου της, η υπουργός Εργασίας Λ. Κατσέλη: «Εχει υπολογιστεί ότι ένας νέος που τελειώνει το Πανεπιστήμιο ή το ΤΕΙ θα χρειαστεί στη ζωή του να αλλάξει ίσως επάγγελμα κάτω απ' τις σημερινές συνθήκες τέσσερις και πέντε, αν όχι περισσότερες, φορές. Επομένως, το βασικό ζήτημα που τίθεται για όλους εμάς είναι πώς προετοιμάζουμε τον νέο άνθρωπο, τον εργαζόμενο να προσαρμοστεί σε αυτές τις αλλαγές που γίνονται. Η μόνη απάντηση είναι η διά βίου μάθηση, η διά βίου εκπαίδευση, η διά βίου κατάρτιση, η συνεχιζόμενη κατάρτιση».

Εδώ βασίζεται όλο το οικοδόμημα της «νέας» Παιδείας, που σε αυτή τη φάση επιδιώκει να κατασκευάσει το καπιταλιστικό σύστημα. Χρειάζεται πολλούς, φθηνούς εργαζόμενους, που με διάφορες καταρτίσεις θα αλλάζουν επαγγέλματα και ο εργοδότης θα τους εκμεταλλεύεται στο έπακρο. Αυτό το ονομάζουν «ελευθερία» γνώσης. Αυτό όμως μεταφράζεται ως εξής: Αύριο θα πουλήσεις την εργατική σου δύναμη για να ζήσεις, συνεπώς σπούδασε, δούλεψε και ζήσε σύμφωνα με τις απαιτήσεις που έχουν κάθε στιγμή οι εργοδότες.

Στη χτεσινή «τελετή» προώθησης της Διά Βίου Μάθησης η κυβέρνηση επανέλαβε ότι θα δώσει πάνω από 2 δισ. ευρώ (από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους) για να την ενισχύσει. Με αυτά τα χρήματα επιδιώκουν στην ουσία να συγκαλύψουν την ανεργία με διαφόρων ειδών προγράμματα κατάρτισης. Από το σύνολο του ποσού, τα 1,07 δισ. ευρώ θα πάνε σε «δράσεις συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης» (κατάρτιση και επανακατάρτιση ανέργων κ.ά.), τα 76 εκατ. ευρώ θα πάνε στην αρχική επαγγελματική κατάρτιση (πρακτική άσκηση σε ΙΕΚ, υποτροφίες κατάρτισης), 448 εκατ. ευρώ θα πάνε σε εκπαίδευση στελεχών Δημοσίου, αυτοδιοίκησης «κοινωνικών εταίρων», 339,8 εκατ. ευρώ θα πάνε σε «γενική εκπαίδευση ενηλίκων» και 166 εκατ. ευρώ σε δράσεις για «επαγγελματικό προσανατολισμό» και «ενίσχυσης της νεανικής επιχειρηματικότητας».

Ορισμένα απ' τα προγράμματα που ανακοινώθηκαν, χτες, είναι χαρακτηριστικά της κατεύθυνσης της κυβέρνησης:

• Προγράμματα κατάρτισης (για αποφοίτους Λυκείου, Πανεπιστημίου και ΤΕΙ, ΙΕΚ, κολέγια) τα οποία θα υλοποιούν οι επιχειρήσεις και το «Δίκτυο Διά Βίου Μάθησης». Στόχος θα είναι να κάνουν «πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις και ένα ποσοστό από αυτούς θα προσλαμβάνεται για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα». Δηλαδή, προγράμματα ολιγόμηνης φτηνής εκμετάλλευσης!
• «Δημιουργία του θεσμού του μέντορα για την υποστήριξη φοιτητών που πραγματοποιούν εργασίες σχετικές με θέματα επιχειρηματικότητας».
• «Ανάπτυξη του θεσμού της χορηγίας για τη στήριξη επιχειρήσεων νέων επιστημόνων».

Τέλος, στο «δίκτυο» της Διά Βίου Μάθησης σημαντικό ρόλο θα έχουν οι περιφέρειες και οι δήμοι. Μάλιστα, οι δήμοι καλούνται να ιδρύσουν Κέντρα Διά Βίου Μάθησης, τα οποία μπορεί να στεγάζονται και σε σχολεία, τις απογευματινές ώρες!