Με αφορμή την έρευνα «ΠΙΖΑ» του ΟΟΣΑ για την Παιδεία

Την περασμένη βδομάδα, ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός ΟΟΣΑ δημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνάς του για την Παιδεία των κρατών - μελών του, κατά το 2009, το γνωστό διαγωνισμό «ΠΙΖΑ». Πρόκειται για έρευνα στρατευμένη στην υπηρεσία του κεφαλαίου και ενταγμένη στη βασική κατεύθυνση του ΟΟΣΑ ότι η εκπαίδευση «διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής», δηλαδή - μεταφράζοντας - η εκπαίδευση έχει σημαντικό ρόλο στην αύξηση της καπιταλιστικής κερδοφορίας και της θωράκισης της αστικής κοινωνίας.

Ο διαγωνισμός «ΠΙΖΑ» ξεκίνησε το 1997 προκειμένου να συμβάλει στην κεντρική αποτίμηση της εξέλιξης των αστικών εκπαιδευτικών συστημάτων. Χρησίμευσε επίσης για να αξιοποιηθούν τα δήθεν ουδέτερα πορίσματά του προκειμένου να περιτυλίξει με επιστημονικοφανές περιτύλιγμα τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στο χώρο της εκπαίδευσης και ως μέσο πίεσης στη λαϊκή συνείδηση για να αποδεχτεί την αξιολόγηση της Παιδείας στα μέτρα και τα σταθμά των επιχειρήσεων. Να κάνει δηλαδή δικό της πρόβλημα το πρόβλημα των αστών.

Η χώρα μας συμμετέχει στο πρόγραμμα «ΠΙΖΑ» από το 2000 και πολλές «καινοτομίες» έχουν συνδεθεί με τις επιδόσεις των μαθητών μας σε αυτό. Ας θυμηθούμε ότι συστάθηκε ολόκληρη ομάδα το 1998 στο Κέντρο Εκπαιδευτικής Ερευνας για να παράγει «θέματα δεξιοτήτων» αντίστοιχα με αυτά που καλούνται οι μαθητές να απαντήσουν στο πρόγραμμα «ΠΙΖΑ», προκειμένου να δημιουργήσει τράπεζα θεμάτων δεξιοτήτων και να τα διοχετεύσει στα σχολεία.

Μάλιστα, οι αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά βιβλία που σχεδιάστηκαν από το ΠΑΣΟΚ και εφαρμόσθηκαν από τη ΝΔ υλοποίησαν τις κατευθυντήριες γραμμές του κεφαλαίου που απαιτούσε αλλαγές με πρόφαση τις χαμηλές επιδόσεις των μαθητών μας στο διεθνή διαγωνισμό. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά: Αναλυτικά προγράμματα όπου η γνώση απαξιώνεται και υποκαθίσταται από δεξιότητες χρηστικού, επιφανειακά επικοινωνιακού περιεχομένου, βιβλία που χαρακτηρίζονται από αντιεπιστημονικότητα, αποσπασματικότητα, ιδεολογική μονομέρεια, αντικομμουνισμό.

Ε, λοιπόν, είναι αυτά τα βιβλία που σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας συνέβαλαν στη σχετικά μικρή άνοδο των επιδόσεων των Ελλήνων μαθητών στο διαγωνισμό «ΠΙΖΑ», που ανακοινώθηκαν πρόσφατα. Είναι τα ίδια βιβλία που χαρακτηρίστηκαν ακατάλληλα για τους μαθητές από τις Ομοσπονδίες Γονέων και Εκπαιδευτικών, επιβάρυναν τις λαϊκές οικογένειες με πρόσθετα βάρη και αύξησαν τα κέρδη των εκδοτικών ομίλων. Τώρα, κανείς δε δικαιούται να σφυρίζει ανήξερος! Τα νέα αναλυτικά προγράμματα και βιβλία και κυρίως αυτά που θα έρθουν είναι επικίνδυνα για τη λαϊκή οικογένεια και τα παιδιά της. Είναι όμως κερδοφόρα για το κεφάλαιο.

Ας σημειωθεί ότι οι υψηλές επιδόσεις των Φινλανδών στο διαγωνισμό «ΠΙΖΑ», σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Whitty, συνδέθηκαν με την αντιεκπαιδευτική πολιτική που ακολούθησαν, που συνδέεται με την αποκέντρωση, την επιλογή σχολείου από τους γονείς, τη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, την απορρύθμιση και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, τη συνεχή αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, την είσοδο μάνατζερ στα σχολεία και την καθοδήγηση της εκπαιδευτικής πολιτικής με βάση τις επιδόσεις σε διαγωνισμούς. Δεν είναι άραγε αυτές οι αναδιαρθρώσεις που υλοποιεί σήμερα το ελληνικό αστικό κράτος με ευκαιρία την καπιταλιστική κρίση χρησιμοποιώντας τα εκλεπτυσμένα ψευτοεπιστημονικά συμπεράσματα του προγράμματος «ΠΙΖΑ»; Και επειδή οι Φινλανδοί έχουν αρχίσει να ανησυχούν για την πτώση των επιδόσεών τους, για την αδιαφορία των μαθητών τους για το διάβασμα, μήπως τελικά όλα αυτά επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ ότι οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις βλάπτουν και άμεσα, αλλά και προοπτικά την παιδική σκέψη, συνολικά τον παιδικό ψυχισμό;

Θα ήταν παράλειψη να μη γίνει μικρή αναφορά στο ιδεολογικο-πολιτικό περιεχόμενο των θεμάτων του «ΠΙΖΑ», το οποίο έχει αναλάβει να προγυμνάσει τους μαθητές με θέματα όπως: Να επικοινωνούν εποικοδομητικά με τον εργοδότη, να αποδέχονται ότι θα δουλεύουν από τα 15 ως τα 65 και εθελοντικά μέχρι τα 80, να θεωρούν φυσικό να εργάζονται 60 ώρες τη βδομάδα, να θεωρούν ότι θα είναι άνεργοι γιατί ψάχνουν για μόνιμη δουλειά, με άλλα λόγια να αποδέχονται τον εργασιακό μεσαίωνα (από θέματα «ΠΙΖΑ» του 2000). Είναι και αυτός βασικός στόχος της εκπαίδευσης στο αστικό κράτος: Η παραγωγή φτηνού, αμόρφωτου, χωρίς δικαιώματα και ενσωματωμένου εργατικού δυναμικού.

Στην τοποθέτηση για το διαγωνισμό «ΠΙΖΑ» δεν χωράνε «ήξεις αφήξεις», ούτε «ναι μεν αλλά». Απάντηση στο διαγωνισμό «ΠΙΖΑ», που αποκαλύπτει την άρρηκτη σχέση οικονομίας - πολιτικής και εκπαίδευσης στο έδαφος του καπιταλισμού, δεν μπορεί να είναι η γραμμή του οπορτουνισμού και της ΟΛΜΕ που επικαλείται το Φινλανδικό Μοντέλο και τις Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας. Απάντηση είναι η πάλη για μια κοινωνία που θα λειτουργεί με κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, μια κοινωνία που τα γρανάζια θα γυρνούν χωρίς αφεντικά, πάλη που ξεδιπλώνεται σήμερα με κρίκο το αίτημα «την κρίση να πληρώσει η πλουτοκρατία»!
Μαργαρίτα ΚΟΥΣΑΘΑΝΑ
Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού «Θέματα Παιδείας»,

Επιτροπή Εκπαιδευτικών του ΠΑΜΕ Καλλιθέας - Ν. Σμύρνης - Μοσχάτου - Π. Φαλήρου