Κάτω από τον εύηχο τίτλο «Αναβάθμιση της διοίκησης της εκπαίδευσης» το υπουργείο Παιδείας δημοσιοποίησε προτάσεις για την αναδιοργάνωση του συστήματος διοίκησης της εκπαίδευσης και προσαρμογής του στη νέα «καλλικρατική» δομή της δημόσιας διοίκησης. Τις προτάσεις αυτές τις έδωσε στις αρχές του μήνα σε ένα κείμενο εργασίας προς τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες, τα συνδικαλιστικά όργανα των υπαλλήλων του υπουργείου, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και τα Παιδαγωγικά Τμήματα των πανεπιστημίων.
Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς: Εκτός από τους διοικητικούς υπαλλήλους, τα στελέχη εκπαίδευσης, άντε και μια μερίδα των εκπαιδευτικών, ποιους άλλους αφορά μια τέτοια αναδιάρθρωση στη διοίκηση της εκπαίδευσης; Είναι πραγματικά παραπλανητικό ένα τέτοιο ερώτημα, γιατί πρόκειται για μια υπόθεση που αφορά τους πάντες: Τους γονείς, τους μαθητές, το σύνολο των εκπαιδευτικών, τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς, τους μελλοντικούς γονείς... κυριολεκτικά τους πάντες. Μέσα από ένα φαινομενικά «τεχνικού χαρακτήρα» κείμενο τίθενται οι βάσεις για ένα εντελώς διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα, ένα σύστημα - ζούγκλα, όπου η ίδια η ύπαρξη και η λειτουργία των σχολείων θα βρίσκονται σε διαρκή αβεβαιότητα, όπου το ίδιο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το τι θα μαθαίνουν τα παιδιά σε κάθε σχολείο θα εξαρτάται από τη... βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του σχολείου. Είναι ένα κείμενο που περιγράφει την αρχή μιας εποχής, όπου οι γονείς θα πληρώνουν ξανά και ξανά όχι πια μόνο για τα φροντιστήρια, για να κάνουν τα παιδιά τους ένα άθλημα ή για να μάθουν μουσική, αλλά θα πληρώνουν για τις ανάγκες του ίδιου του σχολείου, είτε ακόμα ακόμα και για να κάνουν τα παιδιά τους π.χ. Μαθηματικά και Ιστορία.
Οι δύο βασικοί πυλώνες στο νέο διοικητικό σύστημα της κυβερνητικής πρότασης είναι: Η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης και η Σχολική Μονάδα.
Ας ξεκινήσουμε απ' τη δομή και τη λειτουργία που θα έχει η σχολική μονάδα. Τα περί αυτονομίας του κάθε σχολείου, που θα έχει την ευθύνη «για τη συνδιαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής, για τη διαχείριση πόρων και πιστώσεων, για την ενίσχυση των θεσμών κοινωνικής λογοδοσίας» είναι κάτι παραπάνω από σαφή. Το «παραμύθι» του ...απελευθερωμένου σχολείου απ' την κεντρική διοίκηση, που θα ορίζει την «τύχη» του, θα σχεδιάζει με βάση τις ανάγκες των παιδιών και τις τοπικές ιδιαιτερότητες δεν πείθει κανέναν. Το σχολείο θα είναι μια μικρή επιχείρηση, με έξοδα, έσοδα, απολογισμό και θα υποχρεώνεται να πάρει μέτρα για να διατηρήσει την «πελατεία» του.
Το σχολείο - μαγαζί θα πρέπει να διατηρεί «ισορροπία» στα οικονομικά του και όταν δεν τα καταφέρνει θα παίρνει μέτρα. Για παράδειγμα, αν η διαχείριση των κονδυλίων «δε βγαίνει» θα έρχεται σε «αδιέξοδο» και θα διώχνει καθηγητές ή θα προσλαμβάνει ελαστικά εργαζόμενους. Οι διευθυντές, πλέον, θα είναι οι διαχειριστές της «επιχείρησης». Γενικότερα το σχολείο θα αναζητά πόρους για τις ανάγκες του και θα προσπαθεί να «εκμεταλλεύεται» την καλή θέληση των γονιών - που θα αναγκάζονται να στηρίξουν οικονομικά το σχολείο. Το «μέτρο» της οικονομικής ενίσχυσης είναι ήδη γεγονός, αφού οι γονείς, σε πολλά σχολεία, καλούνται να ενισχύσουν το σχολείο, στα λειτουργικά του έξοδα (από το χαρτί υγείας μέχρι το χαρτί για το φωτοτυπικό). Σε αυτό το κλίμα, λοιπόν, ο «χορηγός» - επιχείρηση θα είναι σχεδόν «καλοδεχούμενος», αφού θα «προσφέρει», για αρχή, όργανα γυμναστικής κ.ά. Στη συνέχεια οι απαιτήσεις των χορηγών θα μεγαλώσουν, δε θα αρκούνται σε μια «ευχαριστήρια» ταμπέλα, αλλά θα επιδιώξουν και παρέμβαση στο πρόγραμμα σπουδών. Ενα πρόγραμμα σπουδών, που ετοιμάζεται απ' το υπουργείο Παιδείας και θα οδηγήσει σε σχολεία πολλών ταχυτήτων - και στο περιεχόμενο - αφού θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις.
Δε χρειάζεται να πάμε μακριά, όμως, για να δούμε πώς θα λειτουργεί το «καλλικρατικό» σχολείο της «αγοράς». Η πολιτική της κυβέρνησης υπάρχει, ήδη, και τη ζούμε: Ο,τι κοστίζει και δεν αποφέρει κέρδος (κάθε είδους) κόβεται (χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό των Τμημάτων Αθλητικής Διευκόλυνσης, που οδηγούνται προς κατάργηση). Για να καταλάβουμε ακόμα καλύτερα πώς θα λειτουργεί ένα «αυτόνομο» σχολείο μπορούμε να δούμε τη λειτουργία των δήμων, στο θέμα των παιδικών σταθμών: Οι συμβασιούχοι που «περισσεύουν», δηλαδή δε χωράνε στα κονδύλια του δήμου, «απλά» απολύονται. Ετσι θα γίνεται και με τους καθηγητές! Τελικά, θα φτάσουμε στο σημείο - εάν περάσουν τα μέτρα της κυβέρνησης - να δούμε σχολεία να κλείνουν, επειδή δεν είναι ανταγωνιστικά. Και εδώ έχουμε παράδειγμα: Στα Τρίκαλα, τμήμα του δήμου, που διευκολύνει μετά το σχολείο παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, παραμένει κλειστό περιμένοντας ένα κονδύλι μόλις 26.000 ευρώ που όμως δεν υπάρχει.
Για όλα τα παραπάνω «σχεδιαστής» δε θα είναι η κυβέρνηση, αλλά η Περιφέρεια, η οποία θα είναι το «βασικό κύτταρο» του εκπαιδευτικού σχεδιασμού με ευθύνη α) για την εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών, β) την οργάνωση και στήριξη της αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης, γ) τη λήψη αποφάσεων για την ίδρυση, οργάνωση, συγχώνευση και μετατροπή σχολικών μονάδων. Η Περιφέρεια θα έχει την ευθύνη για τα σχολεία και θα εξειδικεύει την πολιτική της κυβέρνησης. Θα αποφασίζει ότι το τάδε σχολείο χρειάζεται να προσανατολιστεί προς την οικονομική ενίσχυση από χορηγούς, γιατί - για παράδειγμα - αυτό θα βοηθήσει την «τοπική οικονομία». Θα εισάγει μαθήματα, με βάση την «τοπική ιδιαιτερότητα» κ.ά. Θα έχει την κεντρική ευθύνη για την κατανομή του εκπαιδευτικού προσωπικού, τις εργασιακές του σχέσεις και τις ενδεχόμενες απολύσεις.
Ετσι θα είναι το «καλλικρατικό» σχολείο της αγοράς. Το «κείμενο εργασίας» του υπουργείου Παιδείας πρέπει να επιστραφεί ως απαράδεκτο από τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Η νέα διοικητική δομή είναι ο καμβάς για το σχολείο της «αγοράς», πάνω σε αυτή θα στηθούν τα «σχολεία των φτωχών», τα διαφοροποιημένα σχολεία, τα ανταγωνιστικά σχολεία, που θα αφήνουν αμόρφωτα τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων.
Η κυβέρνηση μάς προσφέρει έναν ακόμα εφιάλτη και απαιτεί να τον ζήσουν τα παιδιά μας! Δε χωρούν «μα» και «μπορεί να». Τα «παραπονάκια» της πλειοψηφίας του ΔΣ της ΟΛΜΕ για κείμενο «αρκετά μακριά από τις αγωνίες του εκπαιδευτικού κόσμου και τις αποφάσεις του κλάδου», κείμενο «ασαφές» που κατατέθηκε «για διαβούλευση μέσα σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια» είναι δείγμα της συνενοχής των παρατάξεων του δικομματισμού στις αντιδραστικές αλλαγές. Οδηγούν απ' την αρχή στην ενσωμάτωση και μπαίνουν στη συζήτηση για ένα έκτρωμα που αφορά στη μόρφωση και τη ζωή των μαθητών. Οι επιμέρους παρατηρήσεις - ερωτήματα που ακολουθούν είναι μόνο στάχτη στα μάτια των εκπαιδευτικών. Επίσης, τη «γνωστή» τακτική τους έχουν αρχίσει, ήδη, να εφαρμόζουν οι δυνάμεις του οπορτουνισμού. Οι «Παρεμβάσεις» «ανακάλυψαν» και θετικά στοιχεία, αφήνοντας παραθυράκια, ενώ οι δυνάμεις του ΣΥΝ αναφωνούν: «Ας μη μας κοροϊδεύει λοιπόν το υπουργείο Παιδείας ότι θα προχωρήσει σε ενίσχυση της αυτονομίας της σχολικής μονάδας» και κάνουν «κριτική» στη λογική ότι με τη νέα δομή θα είναι μεγαλύτερος ο συγκεντρωτισμός κι ο έλεγχος από το υπουργείο!
Το ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών, ήδη, έχει καλέσει σε συνολική απόρριψη της νέας διοικητικής δομής, υπογραμμίζοντας ότι η αυτονομία της αποκέντρωσης σημαίνει υποταγή του σχολείου στις επιχειρήσεις. Καλεί κάθε Ομοσπονδία, Σωματείο, κάθε εκπαιδευτικό και γονιό να αντισταθεί στην αντιδραστική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης. Καλεί κάθε Σύλλογο, κάθε Γενική Συνέλευση ή ΔΣ να καταδικάσει και να οργανώσει την πάλη για να μην περάσουν τα μέτρα της κυβέρνησης.