Οι εξελίξεις στην Παιδεία και ο «Καλλικράτης»

Η προώθηση του «νέου σχολείου» πάει χέρι χέρι με τη διοικητική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη». Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται από το ίδιο το κείμενο της κυβέρνησης για το σχολείο:

«ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, σε αρμονική σύνδεση με τη Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης. Το νέο σχολείο συνδέεται με τις τοπικές κοινωνίες. Είναι το σχολείο όπου θεσμικό και ουσιαστικό ρόλο έχουν όλοι: Οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, οι ίδιοι οι μαθητές, η τοπική αυτοδιοίκηση. Η νέα διοικητική δομή της χώρας αποτελεί τη βάση για μια νέα σχέση παιδείας και τοπικής κοινωνίας, με μεταφορά νέων αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο του Συντάγματος».

Το σύνθημα του υπουργείου «πρώτα ο μαθητής», είναι ψέμα. Σε αυτό το σχολείο πρώτα θα είναι οι επιχειρήσεις! Ολη η λογική και η φιλοσοφία του, τα εξειδικευμένα μέτρα του, αυτό εξυπηρετούν:

• Σπάει ο ενιαίος χαρακτήρας του αναλυτικού προγράμματος (απογευματινές ελεύθερες ζώνες, ολοήμερα, ΖΕΠ, κτλ.), γεγονός που χτυπάει καίρια τον ενιαίο χαρακτήρα του σχολείου.
• Δίνεται η δυνατότητα παρέμβασης της Τοπικής Διοίκησης, των κοινωνικών εταίρων, των επιχειρήσεων, ΜΚΟ (που θα εμφανίζονται με το μανδύα των δωρητών, των εθελοντών).
• Αποδομείται η βασική γνώση και ενισχύεται η στροφή στις δεξιότητες. Αποδυναμώνονται οι θετικές επιστήμες (με στόχο την αποδόμηση της σκέψης, των βάσεων της γνώσης), εισάγεται η ξένη γλώσσα από την Α' Δημοτικού τη στιγμή που τα παιδιά δε γνωρίζουν καλά καλά τη μητρική τους γλώσσα. Εισάγονται οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές από την Α' Δημοτικού με βασικό στόχο τη δημιουργία μιας «ψηφιακής πελατείας» και ενός εργατικού δυναμικού που θα παίρνει νωρίς νωρίς την αναγκαία ψηφιακή κατάρτιση. Παράλληλα, με την εισαγωγή των ηλεκτρονικών υπολογιστών το ίδιο το σχολικό βιβλίο τίθεται σταδιακά υπό αίρεση. Δεν είναι τυχαίο ότι στο κείμενο για το «νέο σχολείο» δε γίνεται πουθενά λόγος για σχολικά βιβλία αλλά για προγράμματα! Παράγοντας στην Κοζάνη (υπό την εποπτεία Κουκουλόπουλου) που υλοποιεί πρόγραμμα ηλεκτρονικής διασύνδεσης στην περιοχή προπαγανδίζει (εφημ. ΝΕΑ): «Καλύτερα να δίνεις στο παιδί ένα λαπ τοπ παρά ένα βιβλίο».
• Η επέκταση της μαθητείας στο Γυμνάσιο, που εισάγεται με το νόμο για το εργασιακό, είναι η επιβεβαίωση της ανάγκης του κεφαλαίου για στροφή στην εκμετάλλευση των δεξιοτήτων από πολύ νωρίς, στρατηγική της ΕΕ που παροτρύνει στη μείωση των θεωρητικών γνώσεων και στην εισαγωγή της μαθητείας σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις στις δομές της εκπαίδευσης.
• Ο τρόπος πρόσληψης των εκπαιδευτικών που φέρνει ο νέος νόμος σπάει κάθε σχέση πτυχίου - επαγγέλματος και εισάγει την πιστοποίηση των επαγγελματικών προσόντων. Σημαντικό είναι ότι ο διαγωνισμός του ΑΣΕΠ θα είναι ανοιχτός, δηλαδή δε θα προκηρύσσεται συγκεκριμένος αριθμός θέσεων. Ετσι, κάθε κυβέρνηση δε δεσμεύεται για συγκεκριμένο αριθμό «διοριστέων», που σημαίνει επέκταση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, ελλείψεις, κενά.
• Η λεγόμενη αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και της σχολικής μονάδας αποτελεί εργαλείο για την εφαρμογή του διαφοροποιημένου σχολείου της αγοράς, του σχολείου των δεξιοτήτων, της ημιμάθειας. Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού δένεται με τη μονιμοποίηση, είναι δρόμος εκφοβισμού, χειραγώγησης, για την πιο αποφασιστική υλοποίηση της αντιδραστικής εκπαιδευτικής πολιτικής.
• Στο νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα, στο ζήτημα της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας, μπαίνει ως εξής σε ένα από τα κριτήρια:

«Κατανομή εσόδων ανά κατηγορία πηγών και προβλεπόμενης δαπάνης». Κι αμέσως παρακάτω μπαίνουν τα ερωτήματα: «Ο δήμος υποστηρίζει οικονομικά το σχολείο; Ο Σύλλογος Γονέων ενισχύει οικονομικά το σχολείο;»

Η κυβέρνηση ξεκινάει τώρα τα 800 πιλοτικά ολοήμερα, που θα υλοποιήσουν τις παραπάνω κατευθύνσεις. Προηγούμενος νόμος με βάση τον οποίο λειτουργούσαν τα ολοήμερα (2525/97) προβλέπει τριμερή ευθύνη χρηματοδότησης (κράτους, Τοπικής Διοίκησης και γονιών). Στη βάση αυτή, είναι αναμενόμενο κενά - ελλείψεις υποδομών αλλά και εκπαιδευτικών να λύνονται από την Τοπική Διοίκηση και τους γονείς, άμεσα και μακροπρόθεσμα.

Το 15% των δήμων έχει ήδη προχωρήσει στην επιβολή τελών ως πρόσθετο έσοδο των σχολικών επιτροπών μέσω του νόμου 1992/90 και στη διεύρυνση του συντελεστή του φόρου των ηλεκτροδοτούμενων χώρων.

• Με το νόμο του «Καλλικράτη» και της Διά Βίου Μάθησης ανατίθενται στην Τοπική Διοίκηση ο έλεγχος και ο σχεδιασμός των προγραμμάτων διά βίου μάθησης, της μεταλυκειακής κατάρτισης, δημόσια ΙΕΚ, σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, προγράμματα κατάρτισης ενηλίκων κτλ. Στόχος, η επαγγελματική κατάρτιση «να δένεται με την τοπική κοινωνία και τις προτεραιότητες που τίθενται σε περιφερειακό επίπεδο», όπως δηλώνει η κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι η Τοπική Διοίκηση θα λειτουργήσει ως μοχλός προσαρμογής του εργατικού δυναμικού (νέου και παλιού) στις ανάγκες των επιχειρήσεων που λυμαίνονται τις αναπτυξιακές δυνατότητες κάθε περιοχής με βάση τα κέρδη τους, αξιοποιώντας τα αντίστοιχα κονδύλια του ΕΣΠΑ, τις δημόσιες υποδομές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η παρέμβαση των επιχειρήσεων στη δομή και στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης μέσω και της Τοπικής Διοίκησης οδηγεί σε χειρότερους όρους μόρφωσης, οι συνέπειες στην τσέπη της λαϊκής οικογένειας θα είναι πια και επίσημα άμεσες, δηλαδή, ο γονιός θα βιώνει την εμπορευματοποίηση μέσα στο σχολείο αφού θα αναγκάζεται να πληρώνει για πλευρές της λειτουργίας του. Τα 30άρια τμήματα, το κλείσιμο σχολικών μονάδων, η παράδοσή τους σε άλλες χρήσεις, η μείωση κατά 2/3 της χρηματοδότησης των σχολικών επιτροπών, το πέρασμα της ευθύνης της καθαριότητας των σχολείων και των εργαζομένων σε αυτή είναι ήδη μία πραγματικότητα, που στο επόμενο διάστημα θα οξύνει τα λαϊκά αδιέξοδα.