Οι εξελίξεις που είχαμε όλη την προηγούμενη χρονιά στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και που θα έχουμε και το επόμενο διάστημα (και από τη νέα σχολική χρονιά) δεν είναι ούτε άσχετες, ούτε ανεξάρτητες από τις εξελίξεις που έχουμε στα υπόλοιπα μέτωπα που έχει ανοίξει η κυβέρνηση απέναντι στους εργαζόμενους, στα δικαιώματά τους αλλά και στις μορφωτικές ανάγκες των μαθητών. Κανένας δεν πρέπει να ξεγελαστεί νομίζοντας ότι αυτή η κυβέρνηση, που φέρνει νέα βάρβαρα μέτρα με το κλείσιμο της 2ης «αξιολόγησης», ανατρέπει τα όποια εργασιακά δικαιώματα, τσακίζει τους μισθούς των εργαζομένων και τις συντάξεις, θα έχει μια διαφορετική πολιτική στην εκπαίδευση, διασφαλίζοντας τα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2016), αφού πιστώνει στην κυβέρνηση τα «θετικά βήματα» που έχουν γίνει έως τώρα στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, δίνει την κατεύθυνση για το τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα:
«Το εθνικό στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της ΕΕΚ (Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση) θα περιλαμβάνει μέτρα με σκοπό:
- Την καλύτερη εναρμόνιση της παροχής ΕΕΚ με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και τη βελτίωση της συνεργασίας με τους ενδιαφερόμενους φορείς.
- Την προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών, τη βελτίωση του αναλυτικού προγράμματος διδασκαλίας και την κατάρτιση νέων συγγραμμάτων.
- Την προώθηση μηχανισμών απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, ώστε να αντιμετωπίζονται οι μελλοντικές ελλείψεις δεξιοτήτων.
- Τη διαμόρφωση εθνικής προσέγγισης για τη διασφάλιση της ποιότητας και για την εφαρμογή αρχών διαφάνειας.
- Την αύξηση του αριθμού σπουδαστών και αποφοίτων που συμμετέχουν σε προγράμματα μαθητείας, μέσω της αναμόρφωσης των εν λόγω προγραμμάτων για 150 ειδικότητες και επαγγέλματα».
Για την προώθηση των παραπάνω στόχων δεν είναι τυχαία, άλλωστε, και η βαρύτητα που δίνεται μέσω της χρηματοδότησης της μαθητείας, αφού στα κονδύλια για το ΕΣΠΑ (2014 - 2020), βρίσκεται στην 3η θέση με ποσοστό 17,33%. Φυσικά η πρόσβαση στη χρηματοδότηση αυτή, όπως ξεκαθαρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απαιτεί πλήρη και ολοκληρωτική υποταγή στις απαιτήσεις των επιχειρηματικών ομίλων. (...)
Ειδικά στη χώρα μας, μετά από 8 χρόνια βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, ο στόχος της καπιταλιστικής ανάπτυξης απαιτεί και προσαρμογές στη δομή και το περιεχόμενο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, και σε νομοθετικό επίπεδο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ (ν. 4386/2016) ακολουθεί κατά πόδας την κυβέρνηση των ΝΔ - ΠΑΣΟΚ (ν. 4186/2016). Π.χ. διατήρηση της πρόβλεψης του νόμου της ΝΔ για καθορισμό ειδικοτήτων με βάση τις προτάσεις των «κοινωνικών εταίρων», καταργήσεις και συμπτύξεις τομέων και ειδικοτήτων - λ.χ. ιχθυοκαλλιέργειας, δασοπονίας - κ.ά. Είναι χαρακτηριστικές οι αναφορές στη «συνεχή εναρμόνιση της ΤΕΕ με τις απαιτήσεις της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας», «τον επανασχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών με βάση το διεθνές και ευρωπαϊκό πλαίσιο», «ο επανασχεδιασμός αυτός θα βασίζεται στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, αλλά και στις ανάγκες της οικονομίας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αλλά και με βάση τη χρηματοδότηση».
Οι αλλαγές που επιχειρεί η κυβέρνηση είναι πλέον ξεκάθαρο ότι θα επιφέρουν και χωροταξική οργάνωση των τομέων και των ειδικοτήτων με βάση τη ζήτηση και τις ανάγκες της αγοράς. Στόχος λοιπόν και αυτών των αλλαγών, όπως και όλων των προηγούμενων, με μια φράση είναι να συνδεθεί άμεσα η ΤΕΕ με τη διευκόλυνση και την ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης, εκπαιδεύοντας και καταρτίζοντας το αναγκαίο φτηνό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό. Το ποιοτικά νέο σχετικά στοιχείο είναι ότι επιδιώκουν σ' αυτό το σχεδιασμό να εμπλέξουν πιο άμεσα και τους εκπαιδευτικούς και συνολικά τη λειτουργία του σχολείου, και αυτό διαφαίνεται πιο χαρακτηριστικά με το έτος μαθητείας.
Επιπρόσθετα, με την υλοποίηση του σχεδίου μαθητείας:
- Δίνονται νέες επιδοτήσεις και κίνητρα στις επιχειρήσεις, με το 65% της αμοιβής των μαθητευόμενων να επιδοτείται από το κράτος. Η μαθητεία έρχεται να λύσει, ανάμεσα σε άλλα, την ανακύκλωση του εργατικού δυναμικού. Δεν απαντά σήμερα στην ανάγκη των νέων για μόνιμη και σταθερή δουλειά με δικαιώματα.
- Με την ολοκλήρωση του 4ου έτους δημιουργούνται απόφοιτοι της ΕΕΚ πολλαπλών κατηγοριών. Θα υπάρχουν αυτοί που τελειώνουν τα ΕΠΑΛ με πτυχίο επιπέδου 4, αυτοί που παρακολούθησαν επιτυχώς το 4ο έτος, οι οποίοι θα παίρνουν πιστοποιητικό, και αυτοί που θα ολοκληρώνουν τη διαδικασία πιστοποίησης από τον ΕΟΠΠΕΠ.
- Αυτό θα οδηγήσει σε πιο άμεση εμπλοκή των σχολείων και των καθηγητών με τις επιχειρήσεις, θα μετατρέψει τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία σε γραφεία εύρεσης εργασίας, μεταλλάσσοντας το ρόλο και την αποστολή τόσο του σχολείου, όσων και των εκπαιδευτικών. Στο σχέδιο προβλέπεται επικοινωνία με φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καταγραφή των θέσεων και αποστολή της τελικής πρότασης στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης.
- Την ίδια στιγμή που προωθείται αποφασιστικά το 4ο μεταλυκειακό έτος - τάξη μαθητείας, συνεχίζεται η υποβάθμιση του περιεχομένου του βασικού προγράμματος στα ΕΠΑΛ, με τις δεκάδες χαμένες διδακτικές ώρες εξαιτίας των κενών, τα τμήματα που κλείνουν ή συγχωνεύονται, τα βιβλία που λείπουν και αναγκάζουν καθηγητές και μαθητές να κάνουν το μάθημα με φωτοτυπίες, τα απαρχαιωμένα ή ακόμα και ανύπαρκτα εργαστήρια, χωρίς την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.
Η θέση μας για το Ενιαίο Δωδεκάχρονο Σχολείο με το περιεχόμενο που αυτό παίρνει, για τις επαγγελματικές σχολές μετά από αυτό, δίνει απαντήσεις στις αγωνίες παιδιών και εκπαιδευτικών για το σήμερα.
Εχοντας αυτή τη θέση ως πυξίδα, μπαίνουμε μπροστά στον αγώνα για να αποσπώνται κατακτήσεις, να μπαίνουν εμπόδια σε μια στρατηγική που είναι δρομολογημένη.
Γιατί δεν συμβιβαζόμαστε με την κατάσταση στην ΤΕΕ, που βάζει μεγάλα εμπόδια στην προσπάθεια των μαθητών να μάθουν την ειδικότητα που επέλεξαν, που αμφισβητεί τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.
Παλέψαμε όλο το προηγούμενο διάστημα και παλεύουμε με αιτήματα και στόχους πάλης που μπορούν να ικανοποιήσουν τις σύγχρονες νεανικές και λαϊκές ανάγκες, κόντρα στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των μονοπωλίων, των κυβερνήσεων, που υποβαθμίζει τη ΤΕΕ.
- Απαιτούμε σήμερα κάθε νέος να μπορεί να έχει πρόσβαση στην ειδικότητα που επιλέγει. Κανένα σχολείο χωρίς εκπαιδευτικούς και βιβλία. Παλέψαμε ενάντια στις διαθεσιμότητες, στα κλεισίματα των ολιγομελών τμημάτων που και αυτή η κυβέρνηση υλοποίησε το φθινόπωρο. Απαιτούμε να μην κλείσει, να μην συγχωνευθεί καμία ειδικότητα.
- Διεκδικούμε ούτε ένα ευρώ να μη δοθεί από την τσέπη των λαϊκών οικογενειών, των μαθητών και των σπουδαστών. Δωρεάν βιβλία σε όλους τους σπουδαστές και όχι από φωτοτυπίες.
- Να καταργηθεί κάθε πιστοποίηση, κάθε επαγγελματική εξέταση, το πτυχίο να είναι η μόνη προϋπόθεση για το επάγγελμα.
- Καμιά σκέψη για δίδακτρα. Δωρεάν και με κρατική ευθύνη να δίνονται όλα τα απαραίτητα αναλώσιμα, τα βιβλία κ.λπ.
- Απόσυρση του σχεδίου εφαρμογής μεταλυκειακού έτους - τάξης μαθητείας.
- Το σχολείο και ο σύλλογος διδασκόντων δεν πρέπει να αναλάβουν το ρόλο του διαμεσολαβητή με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας.
- Τα σχολεία δεν πρέπει να μετατραπούν σε γραφεία εύρεσης εργασίας.
- Η εργασιακή - επαγγελματική πρακτική άσκηση των αποφοίτων να γίνεται με ευθύνη του κράτους, χωρίς περιορισμούς και κριτήρια και για όσους το επιθυμούν.
- Το σχολείο πρέπει να αναλαμβάνει μόνο το κομμάτι της καθαρά εκπαιδευτικής διαδικασίας, μέσα από σύγχρονες υποδομές και εργαστήρια, με εκπαιδευτικούς που θα έχουν μόνιμη και σταθερή δουλειά.
- Το κομμάτι του ελέγχου και της εποπτείας είναι ευθύνη της κυβέρνησης και των αρμόδιων υπουργείων, αλλά και των αντίστοιχων εποπτικών μηχανισμών.
- Η πρακτική άσκηση των αποφοίτων των ΕΠΑΛ δεν πρέπει να έχει τη μορφή της δουλειάς χωρίς δικαιώματα, να αποτελεί διαδικασία βαθύτερης γνώσης της ειδικότητας και όχι να αξιοποιούνται οι πρακτικάριοι από τους εργοδότες ως φτηνά εργατικά χέρια.
- Για όλη τη διάρκεια της πρακτικής, να υπάρχει ασφάλιση και πληρωμή με βάση την κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
- Οχι στον υποκατώτερο μισθό που εισάγεται, τη φτηνή εργασία για τις επιχειρήσεις.
- Κατάργηση κάθε είδους πιστοποίησης και εξετάσεων μετά την πρακτική.
- Κανένα εμπόδιο για την άδεια άσκησης επαγγέλματος.
- Εργαστήρια σύγχρονα, χωρίς την εμπλοκή εταιρειών και ιδιωτών, βιβλία σύγχρονα, με ευθύνη του κράτους. Μείωση των μαθητών ανά τάξη και εργαστήριο (δύο εκπαιδευτικούς ανά 10 μαθητές), η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ευθύνη του κράτους, καμία εμπλοκή των επιχειρήσεων.
Δεν παραπέμπουμε τη λύση των προβλημάτων, που και αυτή η κυβέρνηση με την πολιτική της θα οξύνει, σε ένα απώτερο μέλλον. Παλεύουμε σήμερα ώστε να υπάρχουν κατακτήσεις, αξιοποιώντας όλες τις μορφές δράσης, πρωτοβουλίες ανάδειξης προβλημάτων.