ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Η διακήρυξη της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ μέσα από το κείμενο για το «νέο σχολείο» ότι «Ολοκληρώνεται και θα παρουσιασθεί συνολικά το νέο θεσμικό πλαίσιο στη λογική της Ένταξης», πρέπει να σημάνει συναγερμό για όλους τους γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες, για όλους τους εκπαιδευτικούς, όλη τη λαϊκή οικογένεια!

Η πολιτική της ένταξης των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο από την απλή υποχρεωτική εγγραφή τους σε ένα κανονικό ή ειδικό σχολείο. Στην ουσία, αφορά τόσο τα άτομα που εντάσσονται, μα πιο πολύ το ίδιο το κοινωνικό και το εκπαιδευτικό σύστημα, που πρέπει να αλλάξουν για να προσαρμοστούν αποτελεσματικά και σ΄αυτό το ρόλο. Η Ε.Ε. σήμερα προτείνει στο όνομα της αποϊδρυματοποίησης την πολιτική της ένταξης στα κοινά σχολεία.

Σήμερα, από τα 180.000 παιδιά με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες που χρήζουν ειδικής εκπαίδευσης, μόνο 13.500 παιδιά παρακολουθούν κάποια μορφή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ μόλις το 10% από αυτά συνεχίζει σε δευτεροβάθμια διαδικασία ειδικής αγωγής. Τα ειδικά σχολεία είναι σχεδόν ανύπαρκτα, τα τμήματα ένταξης ή τα ειδικά εργαστήρια έχουν ανεπαρκέστατες υποδομές και είναι χωρίς προσωπικό. Η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών με αναπηρίες βρίσκονται στα σπίτια τους ή αφημένα σε κάποιες τάξεις των κοινών σχολείων, όπου, εξαιτίας της έλλειψης ειδικής μέριμνας σε επίπεδο εκπαίδευσης και αγωγής, καταδικάζονται σε περιθωριοποίηση και παραμένουν για όλη τους τη ζωή σε απόλυτη εξάρτηση από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

Γνωρίζουμε ότι οι αλλαγές στην ειδική αγωγή συνδέονται με τις γενικότερες αντιδραστικές αλλαγές σε όλους τους τομείς (οικονομία, εργασία, παιδεία, υγεία, πρόνοια) με ειδικό  αποτέλεσμα την παραπέρα ιδιωτικοποίηση– εμπορευματοποίηση της ειδικής αγωγής και την κοινωνική, εργασιακή  και μορφωτική περιθωριοποίηση των ΑμΕΑ. Είναι επομένως ολοφάνερο ότι ο αγώνας για τα προβλήματα της ειδικής αγωγής πρέπει να καταλάβει μια από τις πρώτες θέσεις στο γενικότερο αγώνα για το σχολείο των λαϊκών αναγκών και να αναπτυχθεί σε σύνδεση με αυτόν γύρω από τους παρακάτω βασικούς στόχους πάλης:

1. Καθιέρωση της ειδικής αγωγής ως υποχρεωτικής καιαποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν από την ηλικία των 3 χρόνων, με λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων, ώστε οι οικογένειες των Αμεα και των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες να μη χρειάζεται να καταβάλουν ούτε € για τη διάγνωση, αξιολόγηση, συμβουλευτική και  αντιμετώπιση των προβλημάτων των παιδιών τους.  Κατάργηση των κάθε είδους ιδιωτικών μονάδων ειδικής αγωγής, περίθαλψης και διαμονής και μετατροπή τους σε Δημόσιες, όπως εξάλλου προβλέπεται και από το ν. 1566/85, παύση της όποιας απόπειρας ιδιωτικοποίησης των υπαρχόντων κρατικών δομών.  Κατάργηση των «αστικών εταιρειών» που φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια με κοινοτική χρηματοδότηση στο χώρο της Επαγγελματικής  Κατάρτισης και της Ειδικής Αγωγής λειτουργώντας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και υποκαθιστώντας με φτηνές και υποβαθμισμένες υπηρεσίες τις πραγματικές ανάγκες για δημόσια και υψηλής στάθμης ειδική αγωγή και επαγγελματική εκπαίδευση.
2. Κατάργηση των νόμων 2817/2000 και 3194/2003 περί ειδικής αγωγής, που είναι κομμένοι και ραμμένοι στις αποφάσεις της Ε.Ε. για “όπως–όπως” ένταξη των μειονεκτούντων παιδιών στα κοινά σχολεία.
3. Καταγραφή των ΑμΕΑ και των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, την οργάνωση κεντρικού κρατικού φορέα μελέτης-έρευνας των αναγκών, των ειδικών προβλημάτων, των μεθόδων και των μέσων αντιμετώπισης των διαφόρων ομάδων ΑμΕΑ και παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
4. Ομαδοποίηση των διαφόρων κατηγοριών προβλημάτων των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ως προς την παιδαγωγική τους αντιμετώπιση, ώστε να είναι με σαφήνεια οριοθετημένος ο κατάλληλος τρόπος για την εκπαίδευσή τους.
5. Θεσμοθέτηση Κέντρων έγκυρης διεπιστημονικής διάγνωσης-αξιολόγησης, πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης από τη βρεφική ηλικία και συμβουλευτικής υποστήριξης σε κάθε Δήμο, δημοτικό διαμέρισμα και Κοινότητα. Τα Κέντρα αυτά θα πρέπει να στελεχωθούν με τον απαιτούμενο αριθμό σχολικών ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, σχολιάτρων και γιατρών όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων καθώς και ειδικευμένο εκπαιδευτικό και άλλο βοηθητικό προσωπικό, με σταθερή σχέση εργασίας και πλήρη μισθολογικά και εργασιακά δικαιώματα. Να έχουν στενή συνεργασία με τα σχολεία, τα Κέντρα Υγείας και τα Νοσοκομεία ώστε να εξασφαλίζονται οι όροι πρόληψης και αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των προβλημάτων. Να οργανώνουν ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα (τάξεις ένταξης) για τις διάφορες κατηγορίες παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο επίπεδο του Δήμου.  Να παρέχουν ταυτόχρονα και συμβουλευτική υποστήριξη στους εκπαιδευτικούς των κοινών σχολείων, στους γονείς, καθώς και κοινωνική, ψυχολογική, ιατρική κ.ά., υποστήριξη σε όλα τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
6. Καθιέρωση τρίχρονης ειδικής προσχολικής αγωγής και ειδικών βρεφονηπιακών σταθμών, αποκλειστικά δημόσιων και δωρεάν, που θα παρέχουν  επιστημονικά οργανωμένη φροντίδα και αγωγή σε βρέφη και νήπια με ειδικές ανάγκες.
7. Καθιέρωση Ενιαίου 12/χρονου Δημόσιου & Δωρεάν Βασικού Υποχρεωτικού Σχολείου, που η πλειοψηφία των Ατόμων με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες με τις παραπάνω προϋποθέσεις είναι σε θέση να το ολοκληρώσει.
8. Οργάνωση ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων (τάξεων ένταξης)που να καλύπτουν όλες τις μορφές μαθησιακών  δυσκολιών σε όλα τα πολυθέσια σχολεία στελεχωμένων με ειδικευμένο προσωπικό.
9. Άμεση ίδρυση δωδεκατάξιων Δημόσιων Ειδικών Σχολείωνγια όλες τις ομάδες παιδιών με σοβαρές αναπηρίες  που δυσχεραίνουν τη φοίτησή τους  σε κοινό δωδεκάχρονο  σχολείο, σχολεία που θα παίρνουν υπόψη τους τις ιδιαιτερότητες κάθε αναπηρίας ή πάθησης και δε θα στοιβάζουν στην ίδια τάξη παιδιά με ανόμοια προβλήματα και διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες (π.χ. ειδικό δωδεκάχρονο σχολείο για τυφλούς, που θα συντονίζει τις δραστηριότητές του με τα κοινά σχολεία της περιοχής ή και θα συστεγάζεται). Τα σχολεία αυτά έχουν στόχο τη γενική εκπαίδευση και την ειδική αγωγή των μαθητών, την ολόπλευρη καλλιέργεια των ικανοτήτων και της προσωπικότητάς τους για να μπορούν αυτόνομα να διαβιώνουν και να αντιμετωπίζουν με αυτοπεποίθηση τη ζωή. Γι’ αυτό, με τη διημερήσια λειτουργία τους θα πρέπει να οργανώνουν και την κοινωνική ζωή των μαθητών μέσα από τη συνεργασία, τη συναναστροφή και την επικοινωνία με τα παιδιά του κοινού σχολείου, έτσι ώστε να συνδιοργανώνουν και να συμμετέχουν από κοινού σε συλλογικές δραστηριότητες (καλλιτεχνικές, μορφωτικές, αθλητικές, ψυχαγωγικές, κοινωνικές εκδηλώσεις) για να ενισχύεται η αλληλοαποδοχή και να διευρύνεται το πεδίο και η δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής τους στην κοινωνική και εργασιακή ζωή. Παράλληλα να εξασφαλίζεται, η σύγχρονη κατασκευή των σχολείων αυτών, το πλούσιο εποπτικό υλικό, ο εξοπλισμός και η επάρκεια των υποδομών τους (κατάλληλοι χώροι άθλησης, χώροι εκπαίδευσης στην κινητικότητα και στις καθημερινές δεξιότητες, εστιατόρια, εργαστήρια, αίθουσες εκδηλώσεων κλπ.), η στελέχωση με το απαραίτητο επιστημονικό-βοηθητικό προσωπικό, η δωρεάν μεταφορά των μαθητών σε αυτά. 
10. Ειδική εκπαιδευτική μέριμνα για παιδιά με βαριές αναπηρίες (νοητική υστέρηση, αυτισμό, πολλαπλές αναπηρίες κ.α.) που δεν έχουν δυνατότητα ολοκλήρωσης της βασικής εκπαίδευσης, με τη δημιουργία κέντρων αγωγής, εκπαίδευσης και δημιουργικής απασχόλησης και διημέρευσης.
11. Ίδρυση σχολών «μεταλυκειακής» Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης με προγράμματα- για όσα παιδιά δεν μπορούν να φοιτήσουν σε κοινές επαγγελματικές σχολές- που να στοχεύουν στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων των ΑμΕΑ.Ειδικά για τους νέους με νοητική υστέρηση, αυτισμό κλπ. ίδρυση προστατευμένων εργαστηρίων με κατάργηση των άθλιων υποκατάστατων επαγγελματικής εκπαίδευσης τύπου ΕΕΕΚ. 
12. Η ένταξη στα κοινά σχολεία να γίνεται με επιστημονικά και μόνο κριτήρια.
13. Άμεση εξασφάλιση του αναγκαίου ειδικευμένου εκπαιδευτικού προσωπικού με την  ίδρυση  νέων τμημάτων Ειδικής Αγωγήςκαι ένταξη των υπαρχόντων στο πλαίσιο Ενιαίων Παιδαγωγικών Σχολών που πρέπει να δημιουργηθούν στα ΑΕΙ για την ενιαία και ολοκληρωμένη  εκπαίδευση των εκπαιδευτικών μέσα από τμήματα διαφόρων ειδικοτήτων. Θεσμοθέτηση της περιοδικής επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης του διδακτικού-επιστημονικού και βοηθητικού προσωπικού σε θέματα Ειδικής Αγωγής, σε πανεπιστημιακό επίπεδο.
14. Γενναία αύξηση των κρατικών δαπανών για Δημόσια Ειδική Αγωγή και για Επαγγελματική μόρφωσημέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα είτε μέσα από «μεταλυκειακές» Επαγγελματικές Σχολές, για την πλειοψηφία των παιδιών που μπορούν να ολοκληρώσουν δωδεκάχρονο σχολείο, είτε Ειδικές επαγγελματικές σχολές για Άτομα με σοβαρές αναπηρίες που είναι όμως ικανά να μάθουν κάποια εργασία και να διεκδικήσουν επάξια την επαγγελματική τους αποκατάσταση.
15. Μέτρα για τη στήριξη των αναπήρων μαθητών, φοιτητών – σπουδαστών.Δωρεάν παροχή συγγραμμάτων στη γραφή Braille, ή σε μεγέθυνση για αυτούς με μερική όραση,   δωρεάν παροχή ειδικών τεχνικών βοηθημάτων,  προσβάσιμα σχολεία, ΑΕΙ-ΤΕΙ, με ότι αυτό συνεπάγεται στους χώρους, τις βιβλιοθήκες, στα συστήματα πληροφορικής.  Πλήρες δίκτυο υπηρεσιών διερμηνείας για τους κωφούς φοιτητές και σπουδαστές, σε όλα τα ΤΕΙ, και ΑΕΙ.

Ωστόσο,  πρέπει να γίνει ξεκάθαρο σε όλο το λαό, ότι τα προβλήματα της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, όπως και  τα συνολικότερα προβλήματα των ΑμΕΑ, δεν μπορούν να λυθούν με καλές προθέσεις και επιμέρους ρυθμίσεις και κυρίως δεν μπορούν να τα λύσουν αυτοί που τα δημιουργούν. Πέρα από τα ψευτο-ανθρωπιστικά και φιλάνθρωπα κηρύγματα της εξουσίας,  η απαξίωση και αθλιότητα στους χώρους της πρόνοιας και της  ειδικής αγωγής αποκαλύπτουν και στον πιο δύσπιστο το πραγματικό πρόσωπο της κοινωνίας μας, μιας κοινωνίας που  απορρίπτει σαν ανεπιθύμητους όσους κρίνει «μη αποδοτικούς», όσους  δηλαδή  δεν μπορούν να συνεισφέρουν τα μέγιστα στο σύστημα της οικονομικής εκμετάλλευσης. Επομένως, ο αγώνας για δημόσια, σύγχρονη ειδική αγωγή που να καλλιεργεί την αγάπη για τη ζωή και να αναπτύσσει ολόπλευρα τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών με Ειδικές Ανάγκες, που θα αγκαλιάζει όλες τις κατηγορίες με βάση τις ιδιαιτερότητες και θα μπορεί να παρεμβαίνει ακόμη και στις πιο δύσκολες περιπτώσεις, συνδέεται με το γενικότερο αγώνα για μια άλλη πολιτική, μια λαϊκή εξουσία και μια λαϊκή οικονομία που αντί για την ενίσχυση των κερδών και της εξουσίας των λίγων, θα βάζει σκοπό της την  ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.