Τη στιγμή που η κυβέρνηση προωθεί το «νέο σχολείο» της αγοράς και της αμάθειας, επανιδρύει τα πάλαι ποτέ Πρότυπα Σχολεία. Σ' αυτά θα φοιτά η μελλοντική μορφωτική ελίτ, που θα μορφώνεται επίμονα και ταξικά, αποκομμένη από την εργατική τάξη και την υπόλοιπη κοινωνία. Οι στόχοι είναι ευνόητοι και δένουν αρμονικά με όλες τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που έχουν γίνει και που θα γίνουν στο μέλλον.Το σχετικό σχέδιο νόμου αναφέρει ρητά ήδη στην πρώτη του παράγραφο, ότι τα νέα Πρότυπα - Πειραματικά Σχολεία (Π.Π.Σ.) έχουν σκοπό την «υποστήριξη του στόχου της αριστείας». Ο πρωτοφανής αυτός στόχος επιβάλλει να διοικούνται από ειδική επιτροπή και να φοιτούν σ' αυτά ειδικοί μαθητές, που θα μορφώνονται από ειδικά επιλεγμένους εκπαιδευτικούς.
Πιο συγκεκριμένα: Τα Π.Π.Σ. δε διοικούνται όπως όλα τα δημόσια σχολεία. Γι' αυτά συγκροτείται μια ειδική, πανίσχυρη Διοικούσα Επιτροπή (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) που διορίζεται εξολοκλήρου από το υπουργείο, δεν υπόκειται σε κανέναν έλεγχο, δε λογοδοτεί σε κανένα μαζικό φορέα και αποφασίζει για όλα τα ζητήματα, όλων των Π.Π.Σ. της χώρας: Για τον τρόπο επιλογής των μαθητών στα Π.Π. Γυμνάσια, για τα διαγωνίσματα που θα γράφουν οι μαθητές προκειμένου να εγγραφούν στα Π.Π. Λύκεια, για την επιλογή των διευθυντών και των εκπαιδευτικών των σχολείων, για το ωρολόγιο πρόγραμμα, τη διδακτέα ύλη, τον τρόπο και τις μεθόδους διδασκαλίας, ακόμα και για τη χρηματοδότηση των σχολείων.
Τα πάντα θα περνούν από αυτή την επιτροπή, η οποία αξιολογεί επίσης τα Π.Π.Σ. ανά διετία και αποφασίζει αν θα παραμείνουν Π.Π.Σ. ή αν θα εκπέσουν σε κοινά σχολεία. Η Δ.Ε.Π.Π.Σ. μεριμνά «για την προσέλκυση δωρεών, χορηγών και κάθε είδους παροχών», όπως γράφει ρητά το σχέδιο νόμου. Επίσης, αποφασίζει για τη δημιουργία «εκπαιδευτικών ομίλων», όπως ονομάζονται, που θα έχουν αντικείμενο τα μαθηματικά, τις τέχνες, τον αθλητισμό κ.λπ. και θα είναι «πυρήνες αριστείας», που θα «αξιοποιούν τις αυξημένες ικανότητες ορισμένων μαθητών», όπως γράφει το σχέδιο νόμου, προϊδεάζοντας για ελιτίστικους πυρήνες, μέσα σ' ένα ελιτίστικο σχολείο.
Οι μαθητές των Π.Π. Λυκείων θα επιλέγονται κατόπιν εξετάσεων, τις οποίες θα προκηρύσσει η Δ.Ε.Π.Π.Σ. Συνεπώς, όσοι μαθητές φοιτούν σήμερα σε Πειραματικά Γυμνάσια δε θα εγγραφούν αυτόματα στα Πειραματικά Λύκεια όπως γινόταν μέχρι σήμερα. Θα κληθούν να δώσουν εξετάσεις μαζί με μαθητές από όλα τα άλλα Γυμνάσια της περιοχής, ώστε, τελικά, να εγγραφούν στο Π.Π. Λύκειο μόνο οι άριστοι. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι μαθητές στα Π.Π. Γυμνάσια θα εγγράφονται με εξετάσεις ή χωρίς εξετάσεις, ανάλογα με το τι θα εισηγείται η Δ.Ε.Π.Π.Σ. Είναι φανερό ότι γρήγορα θα παγιωθούν οι εξετάσεις και στα Γυμνάσια. Ο στόχος έχει δηλωθεί απερίφραστα: Στα Π.Π.Σ. φοιτούν μόνο άριστοι.
Αυτούς τους αρίστους θα τους διδάσκουν ειδικοί εκπαιδευτικοί. Τα αυξημένα ακαδημαϊκά προσόντα δεν επαρκούν. Για να είναι απολύτως αρεστοί, οι εκπαιδευτικοί θα επιλέγονται από τη Δ.Ε.Π.Π.Σ. κατόπιν συνέντευξης, θα αξιολογούνται ανά διετία και θα επανακρίνονται κάθε πέντε έτη! Σ' αυτούς τους εκπαιδευτικούς το υπουργείο κλείνει πονηρά το μάτι: Για να μπουν εθελούσια σ' αυτή τη διαδικασία, τους δίνει ειδικό επίδομα! Με το καρότο του επιδόματος και το μαστίγιο της αξιολόγησης το υπουργείο ελπίζει να μετατρέψει τους εκπαιδευτικούς σε υποζύγια!
Το πόσο ιδιαίτερη είναι η αντιμετώπιση των Π.Π.Σ. από το υπουργείο φαίνεται και από το εξής: Ενώ σ' όλη την υπόλοιπη Εκπαίδευση ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί τρέχουν σε πέντε σχολεία για να συμπληρώσουν το ωράριό τους, οι εκπαιδευτικοί στα Π.Π.Σ. απαγορεύεται να μετακινηθούν για μια πενταετία. Απαγορεύεται να αποσπαστούν, να μετατεθούν κ.λπ. Αν το ζητήσουν οι ίδιοι, υπόκεινται σε κυρώσεις.
Τέλος, για τα σχολεία αυτά θεσμοθετείται όλο το οπλοστάσιο των πιο αντιδραστικών μέτρων που έχουν ποτέ εξαγγελθεί: Η αξιολόγηση της μονάδας και του εκπαιδευτικού, η προσέλκυση χορηγών, η τοποθέτηση εκπαιδευτικών κατόπιν συνέντευξης, η συμμετοχή εξωσχολικών «προσωπικοτήτων» στο Συμβούλιο του σχολείου, κ.λπ.
Πρόκειται, λοιπόν, για σχολεία που προορίζονται να αναπαράγουν την κοινωνική ελίτ. Μέχρι σε ποιο βαθμό; Το δείχνει ένα άλλο χαρακτηριστικό άρθρο του νόμου (44, παρ. 8), το οποίο προβλέπει ότι ένα παιδί μπορεί να γραφτεί στο Π.Π. Λύκειο και χωρίς εξετάσεις, με όρους που θα τους αποφασίζει κάθε φορά το υπουργείο. Αν λοιπόν το παιδί ενός σημαίνοντος προσώπου δεν περάσει τις εξετάσεις, δε χρειάζεται να ανησυχεί. Ο νόμος αφήνει όλα τα παράθυρα ανοιχτά για «φωτογραφικές» ρυθμίσεις που να το τακτοποιούν!
Μια τελευταία επισήμανση: Το σχέδιο νόμου αναφέρει ότι τα σχολεία αυτά θα είναι επίσης Πειραματικά, δηλαδή, θα γίνεται σ' αυτά πειραματική εφαρμογή βιβλίων και διδακτικών μεθόδων, καθώς και πρακτική άσκηση φοιτητών. Είναι ωστόσο προφανές ότι τα πειράματα που θα γίνονται σ' ένα σχολείο με ειδικά επιλεγμένους μαθητές και εκπαιδευτικούς δε θα έχουν εφαρμογή σε κανένα άλλο σχολείο. Το υπουργείο απευθύνεται σε ανεγκέφαλους. Ο τίτλος των σχολείων, «Πρότυπο - Πειραματικό», συνιστά αντίφαση στους όρους.
Ενώ λοιπόν κατεδαφίζεται η δημόσια δωρεάν Εκπαίδευση για όλα τα παιδιά του λαού, η κυβέρνηση φροντίζει να φτιάξει ειδικά σχολεία για τα παιδιά της άρχουσας τάξης, με τις προδιαγραφές των ακριβών ιδιωτικών, που όμως θα είναι δημόσια. Σ' αυτά θα φοιτούν ασφαλώς και παιδιά από άλλα κοινωνικά στρώματα. Ομως, θα φοιτούν αποσπασμένα από το κοινωνικό στρώμα προέλευσής τους και εγκλωβισμένα στη λογική της «αριστείας». Οι ψυχικές συνέπειες γι' αυτά τα παιδιά θα είναι ολέθριες. Οι κοινωνικές συνέπειες είναι προφανείς.
Τα σχέδια της κυβέρνησης πρέπει να συναντήσουν την πάνδημη και καθολική αντίθεση μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών.
Αστέριος ΛΑΜΠΡΟΥ
Εκπαιδευτικός